Tien regels om te bidden

Bidden is veel meer dan formules opzeggen, woorden herhalen of litanieën opzeggen

Toen Jezus zich op eenzame plaatsen bevond om te bidden, wilden de leerlingen begrijpen hoe hij dat deed, om van hem te leren zonder hem of zijn eenzaamheid te verstoren.

Een gebed leren is gemakkelijk. Het is een kwestie van een formule uit het hoofd leren, een manier om het te reciteren, regels om het uit te spreken. Maar dat is slechts het uiterlijke aspect, en heel vaak is het uiterlijke aspect, als het een doel op zich is, zinloos. Net zoals het zinloos en zelfs contraproductief is om te bidden uit plichtsbesef of angst, uit angst voor mogelijke represailles van onze referentiepriester of, erger nog, van God zelf.

Het gebed heeft zijn eigen poëzie, een heel eigen schoonheid, en alleen door die te begrijpen kunnen we op de juiste manier bidden, ons zo tot God richten dat er naar ons geluisterd wordt en zo een ervaring vinden die ons verrijkt en ons in staat stelt elke dag op de juiste manier tegemoet te treden.

Het gebed wordt geboren uit het leven, gaat er in op, laat zich erdoor inspireren en wordt er deel van. Anders is het slechts een oefening in herinnering, een lege en steriele devotionele praktijk, misschien nauwkeurig en punctueel in zijn uitvoering, maar verstoken van betekenis, hart en liefde.

Zo heeft Jezus zeker niet gebeden. Zijn gebed bestond niet uit woorden en welbespraakte formules. Jezus bad met zijn lichaam, met zijn hoofd, met zijn hart, met zijn hele geest. Zijn gebed was een transcendente ervaring, die alle patronen doorbrak, de zintuigen overweldigde en zijn hele persoon erbij betrok. Dit is wat hij ons vraagt te doen als we bidden, dit is het geheim van zijn gebed.

Door Jezus na te volgen, door eenvoudigweg zijn instructies te volgen, kunnen we leren correct te bidden. Alles staat al geschreven, alles staat in zijn woorden, eenvoudig en duidelijk. In feite zei Jezus: “Wanneer jullie bidden, wees dan niet zoals de huichelaars, die graag bidden staande in de synagogen en op de straathoeken, om door de mensen gezien te worden. Ik zeg u de waarheid, zij ontvangen hun beloning. Maar als je bidt, ga dan naar je kamer, sluit je deur en bid tot je Vader die daar in het geheim is; en je Vader, die in het geheim ziet, zal je belonen. Wanneer gij bidt, spreek dan geen ijdele woorden zoals de heidenen, die denken dat zij om hun woorden gehoord zullen worden. Wees niet zoals zij, want uw Vader weet wat u nodig hebt voordat u het hem vraagt. Zo moet je dus bidden: Onze Vader…”. (Mt 6:5-9).

Bidden is een ontmoeting met God de Vader

Als we goed bidden, creëren we een diepe relatie met God, brengen we onszelf in een positie waarin we hem kunnen verwelkomen en met hem kunnen praten, alsof we een vriend ontmoeten. Of beter nog, een Vader. We stappen buiten onze eigen werkelijkheid en dompelen ons onder in Gods werkelijkheid, in zijn tijd, op een plaats die geen plaats is, waar we elkaar kunnen ontmoeten en samen kunnen praten.

Bidden behoeft geen opzichtigheid. Het is geen show, geen mechanische repetitie. Het hoeft niet door anderen te worden gezien, bewonderd, geprezen. Het is een intieme ervaring, die moet worden beleefd in de beslotenheid, de stilte en de rust van de eigen kamer, of gewoon in de eigen geest, in een eenzaamheid die al is het maar innerlijk, maar die ons in staat stelt in diep contact te treden met onszelf, in de eerste plaats, en daarna met God.

Het gebed is een soort geheim tussen ons en God. Het is een ervaring die gebaseerd is op de relatie tussen God de Vader en ons, zijn kinderen, en daarom vereist het een familiale dimensie, een intieme, spontane dimensie. Het gebed dat wij alleen, in onze slaapkamer, beleven is niet hetzelfde als het gebed dat wij delen met de andere gelovigen in openbare vieringen. Het enige wat telt is dat we ons in relatie stellen met God de Vader, die in ons weet te kijken, in onze intimiteit, en het geheim van de liefde dat we bewaren weet te herkennen. Daartoe moeten we de deur sluiten, en al onze zorgen en gedachten die niet over de ontmoeting met God gaan, buiten laten.

Jezus leert ons dat we, wanneer we bidden, God moeten aanspreken als Vader. In dit woord, Vader, zit al de hele betekenis van ons gebed, alles wat hij wil uitdrukken en zelfs wat wij met onze woorden niet kunnen uitdrukken. God Vader noemen is de opmaat tot alles wat daarna komt, de dingen die we hem willen vertellen, de vertrouwelijkheden die we met hem willen delen. Het is met een oneindig welwillende en goede Vader dat we ons openstellen, dat we ervoor kiezen ons te laten zien wie we werkelijk zijn, zonder barrières, zonder maskers, in totale nederigheid en spontaniteit.

Bidden is ook Stilte

Zij die alleen met woorden bidden, zich alleen maar zorgen maken over hoeveel gebeden ze moeten opzeggen, wat ze moeten zeggen en hoe ze het moeten zeggen, maken van het gebed een plicht, een moment van verveling, een verplichting, monotonie. Wie bidt met zijn hart en geest, heeft zelfs geen woorden nodig. Zijn gebed bestaat vaak uit stilte, een stilte die het geroezemoes van de wereld buitensluit, die het rumoer van de menigte, het geroezemoes van de gedachten achterwege laat en toegang geeft tot een privé en geheime dialoog, een kostbaar en onbetaalbaar tête-à-tête met God, en alleen met Hem, dat zelfs geen woorden nodig heeft om te worden geconsumeerd.

Bidden is niet een weg aflopen, rollend als stenen, misschien zelfs apneu, tot je de eindstreep van “Amen” bereikt, alsof je een prijs moet winnen. Vaak, wanneer we deelnemen aan gemeenschapsgebeden, horen we mensen zo bidden, bijna wedijverend om te zien wie het eerst het einde bereikt! Deze angst om er te komen, om van de plicht van deze haastig uitgesproken woorden af te komen, hoort niet thuis in het gebed. Bidden vereist wachten, rust, vrede en vrijheid. Om te bidden moeten we onze eigen tijd vergeten en ons aanpassen aan Gods tijd, voor wie duizend jaar een dag zijn. We kunnen alleen leven in Zijn wachten, ons in een positie plaatsen om Hem te verwelkomen wanneer Hij besluit naar ons te luisteren, om de afstand te overbruggen die ons van Hem scheidt, en die we zeker niet kunnen overbruggen door achter Hem aan te rennen en te schreeuwen om Hem te dwingen naar ons te luisteren.

Bidden moet zijn als wandelen door een stil bos, genieten van het plezier van elke stap, genieten van de schoonheid van wat we ervaren, net alsof we de pracht van het gebladerte kunnen bewonderen dat baadt in het zonlicht, luisterend naar het zachte gezang van de vogels die in de bomen verscholen zitten.

Een gereciteerd gebed is slechts een geluid. Een gevoeld gebed is licht, een licht dat ons verrijkt terwijl het als een diepe vrede in ons neerdaalt.

Om in stilte te bidden moeten we vooral woorden, gedachten en fantasieën vergeten. Heel onze concentratie, heel onze wil moet op God gericht zijn.

Arm zijn voor God

Nogmaals, bidden is jezelf arm verklaren voor God. Toegeven dat we Niets zijn voor Zijn Alles. Dit is een essentiële houding, want zo erkennen we onze afhankelijkheid van God, onze behoefte aan Hem. Zonder God zijn al onze plannen, hoop, capaciteiten en talenten niets. Arm zijn voor God betekent onszelf aan Hem voorleggen in volledig vertrouwen, met niets anders dan ons geloof. God kan ervoor kiezen ons niet te antwoorden, ons geen tekenen te sturen. Alles is onzeker, voorlopig en onzeker. Het geloof is het enige dat ons steunt, het besef dat God oneindig goed en welwillend is en dat Hij ons vroeg of laat zal antwoorden. We moeten ons dus volledig in Zijn handen leggen. Wanneer wij tot God bidden, moeten wij hem allereerst danken voor zijn immense vrijgevigheid, voor het leven dat hij ons heeft gegeven, voor alle prachtige gaven waarmee hij ons heeft verrijkt. Dankbaarheid is een grote uiting van geloof, en we moeten nooit moe worden God te danken, niet alleen voor onszelf, maar ook voor allen die hem niet genoeg danken.

Bidden is niet God verbeelden, maar met Hem communiceren

Als we bidden moeten we ons op God richten, maar ons hem niet inbeelden, niet over hem fantaseren. Een dialoog met God vereist niet dat we ons voorstellen dat hij voor ons staat, dat we hem een gezicht geven, een verschijning. Het is iets wat we moeten voelen in zijn intimiteit, een ervaring die sereniteit, rust en concentratie vereist, om zijn aanwezigheid te voelen en dit anders vluchtige contact open te houden.

We moeten al onze aandacht aan hem wijden, aan het luisteren, met een zuivere ziel en een geest zonder gedachten.

Bidden is luisteren naar God

Bidden vereist een totaal en onvoorwaardelijk luisteren naar God, naar zijn woord, naar zijn wil.

Wanneer wij bidden, zijn wij niet de hoofdrolspelers van wat er gebeurt: het is God, altijd en alleen God. Wij wachten gewoon op God, luisteren, om te begrijpen wat Hij ons te zeggen heeft, om te begrijpen wat Hij van ons verwacht. We kunnen ons tot Hem wenden om raad te vragen, om ons lijden te uiten, om antwoorden te zoeken op onze angsten, maar Hij zal ons alleen antwoorden als we ons in een toestand van nederige verwachting van Zijn woord hebben geplaatst.

Bidden is vertrouwen op Gods wil

Gods wil is het enige dat telt. God liefhebben betekent Zijn wil als de onze aanvaarden, hem ons eigen maken en hem uitvoeren. Dan vervult God ons met zijn liefde. Als we van iemand houden, proberen we alles te doen wat in ons vermogen ligt om hen te behagen, hen gelukkig te maken. We proberen alles te doen wat hij of zij wil dat we doen. Zo is het ook met God. Als we tot hem bidden, kunnen we verzoeken doen, hem vragen stellen, onze twijfels, onze woede en onze pijn uiten, maar uiteindelijk hoeven we alleen maar te vertrouwen op zijn wil, te doen wat hij van ons vraagt, zonder aarzeling.

Het gebed geeft ons de energie die we nodig hebben om elke beproeving, elke dag, het hoofd te bieden.

Bidden zou voor ons ook een soort “opladen” van energie moeten zijn. Als we bidden, worden we gevuld met Gods kracht, zijn onuitroeibare energie. Hij kan ons de kracht geven die we nodig hebben om elk obstakel, elke tegenslag het hoofd te bieden. Als we werken naar zijn wil, als we daarop vertrouwen, zonder haast, klaar om zijn antwoord af te wachten, zal God ons sterk genoeg maken om elk obstakel het hoofd te bieden. Als we werkelijk in zijn kracht geloven, zullen ook wij sterk worden, onoverwinnelijk.

Ook bidden met je lichaam

Ons lichaam is een prachtige machine, door God geschapen om er het beste van te maken. Helaas heeft het lichaam ook zijn beperkingen en behoeften, zijn ziekten en lijden, die ons kunnen beperken en soms zelfs verhinderen om te bidden. Het is belangrijk om een houding te vinden die het gebed en de concentratie bevordert, die ons in staat stelt om zo lang stil te blijven liggen en gemakkelijk te ademen als nodig is om contact te maken met God. Ons lichaam moet slechts een ander instrument van ons gebed zijn.

Het kiezen van de meest geschikte tijd en plaats om te bidden

We moeten een plaats en een tijdstip kiezen die bevorderlijk zijn voor het gebed.

Concentratie is belangrijk, fundamenteel, en we moeten ons uiterste best doen om ons niet te laten afleiden door enige verontreiniging van buitenaf. Ook Jezus zonderde zich liever af en koos verlaten, door mensen verlaten plaatsen om zich tot God de Vader te richten. Wij moeten hetzelfde doen en de plaats kiezen die ons het beste past. Tegelijkertijd moeten we ook een geschikt moment van de dag kiezen, zo mogelijk steeds hetzelfde moment van de dag, om een gewoonte te creëren die ons elke dag een moment geeft voor onszelf en voor God.