Sint Dominicus van Guzmán en het geven van de rozenkrans

De heilige Dominicus van Guzmán, de heilige aanbidder van Christus, leefde zijn leven verdeeld tussen prediking en gebed. Als felle tegenstander van ketterij ontving hij de Heilige Rozenkrans van de Maagd Maria als een wapen om te bidden en te prediken.

Zacht als een moeder, sterk als een diamant. Zo beschreef Jean-Baptiste Henri Lacordaire, hersteller van de Dominicaanse orde in Frankrijk na de Revolutie en een van de grootste exponenten van het liberale katholicisme in de 19e eeuw, de heilige Dominicus van Guzmán, stichter van de Dominicaanse broeders.

Deze heilige moet een zeer bijzondere man zijn geweest, begiftigd met grote charme, genialiteit en een brandende liefde en spirituele kracht die een apostel waardig is. Hij wendde zich altijd met de meest tedere liefde tot zijn confraters, de Dominicanen die hij om zich heen wilde verzamelen om zich te omringen met anderen die, net als hij, Christus liefhadden en zich bovenal wijdden aan het leven in Zijn contemplatie.

Tegelijkertijd was hij echter een trotse verdediger van het Woord onder ketters, die hij altijd probeerde te bekeren met debat en overreding, in een tijd waarin geweld en marteling aan de orde van de dag waren.

Maar wat Sint Dominicus de Guzmán bezielde was liefde, passie. Pater Lacordaire zei altijd over de eerste Dominicanen dat ze hartstochtelijke zielen waren die “van God hielden, ze hielden echt van hem. Ze hielden meer van hun naaste dan van zichzelf”. Gewapend met deze liefde, dit enthousiasme, reisden de witte broeders – de kleur van hun habijt – van Sint Dominicus door heel Europa om de Waarheid te prediken.

Een andere fundamentele eigenschap van de Dominicanen, en vooral van hun stichter, was hun buitengewone toewijding aan de Heilige Maagd. Maria zelf verscheen aan Sint Dominicus en wees op de Heilige Rozenkrans als het meest effectieve wapen tegen de ketterijen van de Katharen en de Albigenzen. Nogmaals, geen geweld, geen uitvluchten, maar het gebed dat de Moeder van de Verlosser het dierbaarst is als instrument van geloof en bekering.

Laten we meer leren over deze bijzondere heilige en zijn unieke en speciale band met de Heilige Rozenkrans.

De geschiedenis van de heilige

De heilige Dominic de Guzmán werd in 1170 geboren in Caleruega, in de bergen van het oude Castilië, Spanje. Er is weinig bekend over zijn jeugd, behalve dat hij werd opgeleid in de vrije kunsten en theologie. Al op jonge leeftijd toonde hij groot mededogen, zozeer zelfs dat hij, verontrust door de ellende waartoe oorlogen en hongersnoden veel mensen hadden veroordeeld, al zijn bezittingen verkocht, zelfs zijn boeken en perkamenten, om de armen te helpen. Er wordt gezegd dat hij een erg knappe jongeman was, met lange, elegante handen en een sterke, muzikale stem, die sympathie en sereniteit uitstraalde. Dit was wat de eerste mensen die met hem in contact kwamen over de streep trok.

Na zijn studie werd hij priester gewijd en trad hij toe tot de reguliere kanunniken van de kathedraal van Osma.

Hij werd al snel opgemerkt door zijn superieuren en in 1203 wilde de bisschop van Osma, Diego de Acebo, hem meenemen op een uiterst belangrijke en delicate diplomatieke missie naar Denemarken. Zo ontdekte de jongeman te midden van de Noordse christenen en de kathaarse ketters van Noord-Frankrijk zijn roeping als missionaris. Samen met zijn bisschop en vriend Diego reisde hij naar Rome om de paus om toestemming te vragen om zich te wijden aan de evangelisatie van de heidenen in Noordoost-Europa.

De Heilige Vader herkende het potentieel van deze ijverige en enthousiaste apostel van het Woord van Christus en besloot zijn predikvaardigheden te gebruiken in Languedoc, dat bedreigd werd door de Kathaarse ketterij.

Sint Dominicus toonde een frisse benadering van de ketterij. Hij probeerde de motieven en het denken van de ketters te begrijpen en nam in sommige opzichten hun strenge en sobere levensstijl over, die hen zo populair maakte bij de armere klassen, vooral in vergelijking met de pracht en praal van sommige hoge katholieke prelaten.

Zijn apostolaat onderscheidde zich ook door zijn manier van prediken, gebaseerd op openbare debatten en persoonlijke interviews, hartstochtelijke toespraken en overtuigingskracht, die hij altijd combineerde met gebed en boetedoening. Nadat hij de officiële predikant van het bisdom Toulouse was geworden, begon hij ook na te denken over de mogelijkheid om een groep jonge mensen om zich heen te verzamelen die net zo enthousiast en gepassioneerd waren als hij, om op een stabiele en georganiseerde manier door te gaan met prediken. Als eerste stap verwelkomde Sint Dominicus de vrouwen die het katharisme hadden verlaten en vormde hij een gemeenschap van Dominicaanse nonnen die toegewijd waren aan het contemplatieve leven, maar ook aan de “Heilige Prediking”, omdat hun gebeden al snel zouden dienen om hun predikende broeders te ondersteunen en aan te moedigen. Mannen sloten zich ook bij hem aan, ondanks het feit dat het moeilijk was om zijn idealen te volgen vanwege de sobere en strenge levensstijl, en zo ontstond de Orde van de Predikers. De Orde, goedgekeurd door paus Innocentius III in 1216, kreeg de naam “Orde van de Broeders Predikers”. De orde was gebaseerd op prediking, studie, armoede, gemeenschappelijk leven en missionaire expedities.

De Broeders Preken begonnen al snel door heel Europa te reizen om te prediken, maar namen ook deel aan het culturele en theologische leven, vooral in grote universiteitssteden zoals Parijs en Bologna.

De heilige Dominic de Guzmán stierf in Bologna op 6 augustus 1221, omringd door de liefde van zijn broeders. Hij werd heilig verklaard in 1234.

Presentatie van de rozenkrans door de Heilige Maagd

We hebben het al gehad over de mariale devotie van de heilige Dominicus van Guzmán en de verschijning van de Maagd waarin hij de hoofdrol zou hebben gespeeld. De heilige woonde in die tijd in Toulouse en probeerde een manier te vinden om de ketterij van de Albigenzen te bestrijden zonder geweld te gebruiken. Alain de La Roche, een andere dominicaan die beroemd werd vanwege zijn bijzondere devotie voor de rozenkrans, vertelt ons dat de heilige tijdens zijn prediking gevangen werd genomen door piraten die hem meenamen op hun schip. Hetzelfde schip kwam in een storm terecht en het was toen dat Onze Lieve Vrouw zich aan Dominicus openbaarde en hem wees op de Heilige Rozenkrans als de enige redding tegen schipbreuk en de dood van hen allen. De heilige gaf deze waarschuwing door aan de piraten en ze accepteerden het: de storm bedaarde onmiddellijk. De piraten werden de eerste leden van de Broederschap van de Rozenkrans, het huis van de Maagd Maria op aarde.

De moraal van dit verhaal is duidelijk: door de wil van de Heilige Maagd was de rozenkrans niet alleen een instrument voor persoonlijke verlossing, maar ook een wapen voor gemeenschappelijk gebed. “Als ze deze laatste toevlucht van barmhartigheid van mijn rozenkrans aanvaarden, zullen ze niet verzwolgen worden door de wateren en door de hel”, zo zou de Maagd volgens Alain gesproken hebben tot Sint Dominicus, en het is duidelijk dat deze waarschuwing niet alleen betrekking had op piraten, en niet alleen verwijst naar schipbreuk. Voor de jonge heilige die zich inzette voor de strijd tegen de kathaarse ketterij, was het meteen duidelijk dat de weg van de rozenkrans hem was gewezen door de Maagd om de vijanden van de Kerk en de ketters te bestrijden met het sterkste en meest effectieve wapen dat mogelijk was.

Na deze mystieke ervaring van Sint Dominicus nam de rozenkrans de vorm aan die we vandaag de dag nog steeds kennen en beoefenen, met de centrale rol van de Maagd Maria en de cirkelvormige beweging die de spirituele reis van de gelovigen uitdrukt, hun progressieve beweging naar God toe. Met Sint Dominicus en zijn Orde van Broeders Preken werd de rozenkrans een instrument voor meditatie en persoonlijk en gemeenschappelijk gebed, maar ook een middel om te prediken.

De oorsprong van de Dominicaanse Orde

De Orde van de Broeders Prekers ontstond dankzij de mannen die zich verzamelden rond Sint Dominicus de Guzmán tijdens zijn apostolaat in de Languedoc.

In 1216 tekende de Heilige Vader de officiële en definitieve goedkeuring voor de stichting van de Orde. Na een moeilijke start, vanwege de vijandigheid van de lokale geestelijkheid en het wantrouwen jegens de nieuwe orde, begonnen de Dominicanen overal verwelkomd en gewaardeerd te worden. Ondanks het feit dat ze uitsluitend van aalmoezen leefden, ontvingen velen van hen grote donaties van aanhangers en sympathisanten.

In 1218 verordonneerde een pauselijke bul dat alle prelaten hulp moesten bieden aan Dominicaanse predikers.

De eerste twee Algemene Kapittels werden in 1220 en 1221 in Bologna gehouden en leidden tot het opstellen van de Magna Carta van de orde.

Volgens de Magna Carta moesten Dominicaanse broeders hun leven en geloof baseren op de volgende pijlers: prediking, studie – dag en nacht uit te voeren – armoede, gemeenschappelijk leven, reizen en missionaire expedities.

Zelfs vandaag de dag leven dominicanen hun zoektocht naar waarheid en intimiteit met Jezus dagelijks uit. De rozenkrans blijft een van de belangrijkste instrumenten van geloof en meditatief onderzoek, samen met de liefde voor de Maagd Maria.

De Dominicaanse Rozenkransbeweging of Broederschap van de Heilige Rozenkrans verwelkomt al eeuwenlang iedereen die meer wil weten over deze vorm van devotie of deze wil leren beoefenen. De Beweging organiseert gelegenheden om samen te bidden en ontmoetingen, bedevaarten naar heiligdommen en conferenties om na te denken over de mysteries van de Heilige Rozenkrans.